Niet van hier.
Land bindt, Je gaat er niet zo snel van weg. Je blijft totdat het niet anders kan. Dit kun je als uitgangspunt nemen en wordt gespiegeld in verhalen over ‘op het platteland verandert er niet veel’ en spreekwoorden als ‘wat de boer niet kent dat eet hij niet’.
Families van landbouwers kunnen eeuwen op eenzelfde plek blijven wonen, denk aan de Lansbergens in het Ruige huisje of de familie in en rond Kethel.
Wat ook blijkt, maar minder aandacht krijgt, is dat er familieleden vertrekken en dat er nieuwe personen komen wonen. In de 16e en 17e eeuw is er weinig stabiliteit in Nederland en dat leidt tot meer reisbewegingen. Tijdens de 8o jarige oorlog worden manschappen geronseld, vinden gevechten plaats, land onder water gezet en burgers opgejaagd.
Door godsdiensttwisten en veroveringen, zoals Antwerpen in 1585 en andere Belgische steden zoals Gent en Brugge, vertrekken duizenden calvinisten naar Nederland. Ankerpunten verdwijnen, ook voor katholieken die hun kerk verliezen en het vervolgen van de pastoors zoals In Kethel.
De visserij, de ontdekkingsreizen, oorlog op zee, transport en handel over water hebben effect op plaatsen als Schiedam en Vlaardingen, die aan de monding van de zee, de Maas liggen en Kethel slechts een paar kilometer landinwaarts. Deze bedrijvigheid zorgt voor beweging van personen. Nederland is verbonden met West-Europa, toen al, denk aan Spanje, Frankrijk, Duitsland, België en Engeland.
Er is lokaal, binnen Nederland en ook internationaal meer uitwisseling en er wordt meer gereisd dan je misschien verwacht. Het kan zijn dat vooral de burgers uit de gegoede stand over langere afstanden reisden naar plaatsen waar het veilig was en/of waar men een goede opleiding kon volgen of dat een predikant naar een kerkgebied werd gestuurd of een bestuurder naar een nieuwe regio.
Maar lokale reisbewegingen zie je bij dochters van de landbouwers die verhuisden naar een plaats waar hun aanstaande echtgenoot landbouwer kon worden. Of als de weduwe-landbouwer een nieuwe echtgenoot zoekt, waardoor de man verhuist naar het gebied van de vrouw.
Zo zie je uitwisseling van personen tussen de dorpen van het huidige Westland, tussen Kethel en Schiedam en Rotterdam. Maar ook tussen Delfshaven (de haven van Delft) en Delft is er uitwisseling, terwijl er een afstand van 18 kilometer tussen zit. En met andere dorpen en regio's, verder weg.